Podróż z pupilem - jakie formalności należy spełnić?

W obecnych czasach, coraz więcej osób decyduje się na podróż wraz ze swoim pupilem. Podróżowanie na terenie Polski nie wiąże się z większymi formalnościami, bowiem zwierzę może swobodnie towarzyszyć swojemu opiekunowi w środkach transportu publicznego, bądź samochodzie. Jednakże, sytuacja kształtuje się odmiennie jeśli mowa o wyjazdach zagranicznych.

W celu odbycia wspomnianej podróży wraz ze zwierzęciem, należy spełnić obowiązkowe warunki weterynaryjne oraz formalne. Podstawowym dokumentem, który umożliwia legalne przemieszczanie się zwierzęcia poza granice Polski, jest paszport dla zwierząt. W niniejszym artykule pragnę przedstawić krok po kroku proces uzyskania paszportu dla zwierzęcia zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Podstawy prawne

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotowe zagadnienie jest regulowane przez ustawę o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (dalej jako u.o.z.) oraz Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 576/2013 w sprawie przemieszczania o charakterze niehandlowym zwierząt domowych oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 998/2003 (dalej jako rozporządzenie).

Zgodnie z art. 6 rozporządzenia, zwierząt domowych należących do gatunków wymienionych w załączniku I część A nie przemieszcza się do państwa członkowskiego z innego państwa członkowskiego, chyba że spełniają poniższe warunki:  

1) są one oznakowane zgodnie z art. 17 ust. 1;

2) zostały poddane szczepieniu przeciwko wściekliźnie spełniającemu wymogi dotyczące ważności określone w załączniku III;

3) zastosowano wobec nich wszelkie profilaktyczne środki zdrowotne dotyczące chorób lub zakażeń innych niż wścieklizna przyjęte zgodnie z art. 19 ust. 1;

4) towarzyszy im dokument identyfikacyjny należycie wypełniony i wystawiony zgodnie z art. 22.

Powyższa regulacja dotyczy podróżowania wraz z psami, kotami oraz fretkami, natomiast w stosunku do bezkręgowców z wyłączeniem pszczół i trzmieli, ozdobnych zwierząt wodnych, płazów, gadów, ptaków z wyłączeniem drobiu, gryzoni i królików zastosowanie ma art. 9 ust. 1 i 2 rozporządzenia.

Zwierzęta domowe należące do gatunków, o których mowa w ust. 1, mogą być przemieszczane z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego tylko, jeżeli spełniają następujące warunki:

1) są oznakowane lub opisane zgodnie z wymogami przyjętymi zgodnie z art. 17 ust. 2;

2) zastosowano wobec nich wszelkie profilaktyczne środki zdrowotne w zakresie chorób lub zakażeń innych niż wścieklizna przyjęte zgodnie z art. 19 ust. 1;

3) towarzyszy im dokument identyfikacyjny należycie wypełniony i wystawiony zgodnie z art. 29.

- o ile Komisja Europejska nie przyjęła aktu delegowanego w odniesieniu do konkretnego gatunku.
‍

Warunki legalnej podroży ze zwierzęciem

Stosownie do art. 17 ust. 1 rozporządzenia, zwierzęta domowe należące do gatunków wymienionych w załączniku I część A oznakowuje się poprzez wszczepienie transpondera lub za pomocą wyraźnie czytelnego tatuażu wykonanego przed dniem 3 lipca 2011 r.

Wspomniany transponder powinien być zgodny z normą ISO 11784 i wykorzystywać technologię HDX lub FDX-B oraz możliwy do odczytania przez czytnik zgodny z normą ISO 11785. W przypadku gdy transponder, o którym mowa w akapicie pierwszym, nie spełnia wymogów technicznych określonych w załączniku II, właściciel lub osoba upoważniona zapewnia środki niezbędne do odczytu tego transpondera w czasie każdej weryfikacji oznakowania.

Warto wskazać, iż na podstawie art. 24f ust. 1 u.o.z., oznakowania dokonuje lekarz weterynarii lub osoba, która posiada tytuł technika weterynarii, w ramach działalności zakładu leczniczego dla zwierząt.

Natomiast, wedle art. 17 ust. 2 rozporządzenia, zwierzęta domowe należące do gatunków wymienionych w załączniku I część B oznakowuje się lub opisuje z uwzględnieniem szczególnych cech każdego gatunku w sposób zapewniający związek danego zwierzęcia domowego z jego odpowiednim dokumentem identyfikacyjnym.

Kolejnym z wymogów jest zaszczepienie zwierzęcia (psa, kota, fretki) przeciwko wściekliźnie. Szczepionka musi być zgodna z regulacjami przedstawionymi w załączniku III do rozporządzenia, a wiec miedzy innymi być szczepionką inną niż żywa modyfikowana szczepionka oraz należeć do odpowiedniej klasy szczepionek. Samą czynność szczepienia powinien przeprowadzić upoważniony lekarz weterynarii, a wiek zwierzęcia szczepionego przekraczać 12 tygodni.

Co istotne, okres ważności szczepienia liczy się od nabycia odporności ochronnej, przy czym musi minąć co najmniej 21 dni od wypełnienia protokołu szczepienia wymaganego przez producenta dla szczepienia pierwotnego, do końca okresu odporności ochronnej. Wobec czego, jeżeli planujemy podróż z pupilem, który nie został wcześniej zaszczepiony lub jego okres odporności ochronnej minął, do uznania szczepienia za ważne musi minąć 21 dni od dnia szczepienia.

W świetle art. 19 ust. 1 rozporządzenia, w przypadku gdy profilaktyczne środki zdrowotne są niezbędne dla ochrony zdrowia publicznego lub zdrowia zwierząt domowych w zakresie zwalczania chorób lub zakażeń innych niż wścieklizna, które rozprzestrzeniają się wskutek przemieszczania tych zwierząt domowych, Komisja jest uprawniona do przyjęcia zgodnie z art. 39 aktów delegowanych dotyczących profilaktycznych środków zdrowotnych w odniesieniu do konkretnych gatunków w zakresie takich chorób lub zakażeń.

Wobec powyższego, jednym z wymagań jest zastosowanie wobec zwierzęcia wszelkich profilaktycznych środków niezbędnych dla ochrony zdrowia publicznego lub zwierząt w zakresie chorób innych niż wścieklizna, o ile Komisja Europejska wskazała konkretne środki na mocy przyjętego aktu delegowanego.

Najważniejszym warunkiem dla podróży ze zwierzęciem jest posiadanie dokumentu identyfikacyjnego. Na gruncie art. 21 ust. 1 rozporządzenia, dokument identyfikacyjny ma format paszportu zgodnie ze wzorem, który należy przyjąć zgodnie z ust. 2 niniejszego artykułu, oraz zawiera pozycje przeznaczone do wprowadzenia następujących informacji:

1) umiejscowienie transpondera lub tatuażu oraz datę jego wszczepienia lub naniesienia albo datę odczytu transpondera lub tatuażu, a także kod alfanumeryczny podawany przez transponder lub widniejący na tatuażu;

2) imię, gatunek, rasa, płeć, umaszczenie, data urodzenia podana przez właściciela i wszelkie cechy charakterystyczne bądź wyróżniające lub znaki szczególne danego zwierzęcia domowego;

3) imię i nazwisko oraz dane kontaktowe właściciela;

4) imię i nazwisko, dane kontaktowe oraz podpis upoważnionego lekarza weterynarii, który wystawia lub uzupełnia dokument identyfikacyjny;

5) podpis właściciela;

6) informacje dotyczące szczepienia przeciwko wściekliźnie;

7) data pobrania próbki krwi do badania poziomu przeciwciał przeciwko wściekliźnie metodą miareczkowania;

8) informacje na temat zastosowania wszelkich profilaktycznych środków zdrowotnych w odniesieniu do chorób lub zakażeń innych niż wścieklizna;

9) inne stosowne informacje dotyczące stanu zdrowia zwierzęcia domowego.

Kolejno, według art. 22 ust. 1 rozporządzenia, dokument identyfikacyjny co do psów, kotów i fretek, wystawia upoważniony lekarz weterynarii po:

1) sprawdzeniu, czy zwierzę domowe oznakowano zgodnie z art. 17 ust. 1;

2) należytym uzupełnieniu stosownych pozycji w dokumencie identyfikacyjnym informacjami;

3) podpisaniu dokumentu identyfikacyjnego przez właściciela zwierzęcia.

Natomiast, na podstawie art. 29 ust. 1 rozporządzenia, dokument identyfikacyjny dla bezkręgowców z wyłączeniem pszczół i trzmieli, ozdobnych zwierząt wodnych, płazów, gadów, ptaków z wyłączeniem drobiu, gryzoni i królików, wystawia upoważniony lekarz weterynarii po:

1) sprawdzeniu, czy zwierzę domowe oznakowano lub opisano zgodnie z art. 17 ust. 2;

2) należytym uzupełnieniu stosownych pozycji w dokumencie identyfikacyjnym informacjami,

3) podpisaniu dokumentu identyfikacyjnego przez właściciela zwierzęcia.

Co istotne, zgodnie z art. 24e ust. 3 u.o.z., lekarz weterynarii wydaje decyzję o odmowie wydania paszportu w przypadku niespełnienia wymagań określonych w przepisach rozporządzenia.

Ponadto, na kanwie art. 24g ust. 1 u.o.z., wskazano, iż lekarz weterynarii pobiera opłatę za wydanie paszportu.

Krok po kroku jak uzyskać paszport dla zwierzęcia

1. Oznaczyć zwierzę poprzez wszczepienie transpondera.

2. Zaszczepić zwierzę przeciwko wściekliźnie na conajmniej 21 dni przed wystawieniem paszportu, w przypadku gdy zwierze nie było szczepione lub okres ochronny szczepienia minął.

3. Zastosować wszelkie profilaktyczne środki zdrowotne dotyczące konkretnego gatunku, w zakresie chorób lub zakażeń innych niż wścieklizna, o ile zostały wskazane przez Komisję Europejską na mocy aktu delegowanego.

4. Wypełnić dokument informacyjny, wskazując stosowne informacje dotyczące zwierzęcia oraz go podpisać.

5. Uzyskać od upoważnionego lekarza weterynarii paszport zwierzęcia, uiszczając stosowną opłatę.

Podsumowanie

Jak wskazano na łamach artykułu podróżowanie z pupilem wymaga wypełnienia określonych formalności. Jednakże, jeżeli zwierze jest odpowiednio oznakowane oraz ma wszystkie aktualne szczepienia, wyrobienie paszportu nie powinno stanowić problemu.

‍