Fake newsy w erze AI: Jak sztuczna inteligencja tworzy świat, którego nie było – i co to oznacza dla prawa?

Gdy obraz mówi więcej niż słowa – i kłamie lepiej
W marcu 2023 roku internet obiegły zdjęcia przedstawiające rzekome zatrzymanie Donalda Trumpa. Fotografie wyglądały na autentyczne: były dynamiczne, realistyczne i wzbudzały emocje. Pojawiły się na Twitterze, Facebooku, TikToku oraz w prywatnych czatach na WhatsAppie i Telegramie. Problem w tym, że… zdjęcia były w pełni wygenerowane przez sztuczną inteligencję – dokładnie przez narzędzie Midjourney v5.

Midjourney wykorzystuje zaawansowane algorytmy AI do tworzenia hiperrealistycznych wizualizacji na podstawie krótkich poleceń tekstowych. Choć na początku technologia miała problemy z odwzorowaniem szczegółów (np. dłoni), dziś zarówno Midjourney, jak i DALL·E 3 czy Stable Diffusion generują obrazy niemal niemożliwe do odróżnienia od rzeczywistych fotografii.
Przykład wpływu: W maju 2023 roku fałszywe zdjęcie eksplozji w pobliżu Pentagonu wywołało panikę wśród użytkowników mediów społecznościowych i inwestorów. Chociaż informacja została szybko zdementowana przez władze, spowodowała krótkotrwałe spadki na giełdzie – pokazując realny wpływ dezinformacji generowanej przez AI na gospodarkę.
Rozmowy, których nie było – ale brzmią jak prawdziwe
Obrazy to tylko część problemu. Coraz większym zagrożeniem są teksty generowane przez tzw. large language models (LLM), czyli duże modele językowe – takie jak GPT-4, Claude czy Gemini. Potrafią one tworzyć wiarygodne transkrypty rozmów, przemówienia polityków, analizy ekonomiczne czy spreparowane e-maile rzekomo pochodzące od instytucji publicznych.

Dlaczego to działa?
Sztuczna inteligencja opanowała do perfekcji sztukę imitacji. Potrafi pisać tonem dziennikarza znanego z telewizji czy redaktora opinii poczytnego portalu. Tworzy grafiki i dokumenty wyglądające jak oficjalne pisma urzędowe. Co więcej – robi to szybko i bez zmęczenia.
Ludzie ufają fake newsom generowanym przez AI głównie dlatego, że przypominają nam coś znajomego lub zgodnego z naszymi przekonaniami. Efekt potwierdzenia (confirmation bias) sprawia, że chętniej akceptujemy informacje zgodne z naszym światopoglądem i ignorujemy te, które go podważają.
Jakie są skutki dezinformacji opartej na AI?
Konsekwencje fake newsów generowanych przez sztuczną inteligencję są poważne i coraz trudniejsze do kontrolowania:
- Polityka:
Fake newsy mogą wpływać na nastroje społeczne, zaostrzać podziały ideologiczne i manipulować wynikami wyborów. - Gospodarka:
Fałszywe informacje o firmach mogą powodować spadki akcji, utratę klientów oraz reputacji. - Zdrowie publiczne:
Dezinformacja dotycząca leków czy szczepień może prowadzić do niebezpiecznych decyzji i obniżenia zaufania do instytucji medycznych.
Problem odpowiedzialności:
Kto ponosi winę za fałszywy news wygenerowany przez model językowy? Użytkownik? Twórca technologii? Platforma? Dzisiejsze regulacje często nie nadążają za rzeczywistością technologiczną.
Czy prawo nadąża za AI?
W marcu 2024 roku Parlament Europejski przyjął AI Act – pierwszy kompleksowy akt prawny regulujący zastosowanie sztucznej inteligencji. Wprowadza on m.in.:
- Obowiązek oznaczania treści generowanych przez AI;
- Zakaz wykorzystywania deepfake’ów do manipulacji politycznej;
- Ramy odpowiedzialności platform za rozpowszechnianie dezinformacji.
Choć jest to kamień milowy w regulacji AI, sama obecność przepisów nie gwarantuje ich skutecznego stosowania. Potrzebujemy narzędzi takich jak LexAI.
LexAI: Technologia wspierana przez człowieka
LexAI to platforma wspierana przez zespół prawników i ekspertów ds. prawa cyfrowego. Łączy technologię AI z ludzkim doświadczeniem, umożliwiając:
- Analizę treści pod kątem ich zgodności z przepisami;
- Weryfikację legalności dokumentów;
- Identyfikację potencjalnych zagrożeń związanych z dezinformacją.
W świecie pełnym cyfrowych iluzji LexAI pomaga odzyskać kontrolę nad informacjami i budować zaufanie tam, gdzie jest ono najbardziej potrzebne.
Zamiast ufać bezmyślnie – zaufaj technologii wspieranej przez człowieka
Sztuczna inteligencja to jedno z najpotężniejszych narzędzi naszych czasów. Może wspierać nas w decyzjach lub służyć manipulacji. Kluczowe jest świadome korzystanie z technologii oraz wybór narzędzi takich jak LexAI, które chronią prawdę zamiast ją rozmywać.
Najważniejsze pytanie brzmi: Jakiej technologii możesz zaufać – i dlaczego właśnie tej?
Premiera już 9 czerwca 2025
Kontakt
Dowiedz się więcej
Infolinia 24h